Sera Gazları

Sera Gazları
Doğal sera gazları (su buharı (H2O), CO2, CH2, N2O ve ozon (O3)) ile endüstriyel üretim sonucunda ortaya çıkan florlu bileşikler, atmosferdeki sera etkisini düzenleyen temel maddelerdir.
UNFCCC Sözleşmesi, 1987 tarihli Birleşmiş Milletler Ozon Tabakasının Korunması Sözleşmesi Montreal Protokolü ile kontrol altına alınamayan bütün sera gazlarını içermektedir.
Buna karşılık Kyoto Protokolü aşağıda belirtilen sera gazlarıyla ilgilidir:
- Karbon dioksit (CO2)
- Metan (CH4)
- Nitrik oksit (N2O)
- Hidroflorokarbon (HFC)
- Hidrokarbur perflor (PFC)
- Kükürt heksaflorit (SF6)
- Su buharı H2O)

Sera gazları
CO2
CH4
N2O
(atmosferik birikim)
(ppmv)
(ppbv)
(ppbv)
Sanayi öncesi(1750-1800)
~280
~700
~275
Günümüzde (1998)
365
1745
314
Yıllık değişim (birikim)
1.5
10
0.8
Atmosferik ömrü (yıl)
5-200
12
120
Küresel Isınma Potansiyeli
1
21
310

ppbv = hacim olarak milyarda kısım
pptv = hacim olarak trilyonda kısım
ppmv = hacim olarak milyonda kısım
(ppmv): Gazın atmosferde kapladığı alanın hacimsel gösterimi.
Atmosferdeki karbon dioksit ve diğer sera gazlarının ulaştığı birikim düzeyi, sanayi devriminden bu yana hızla yükselmiştir. Atmosferdeki sera gazı birikimlerinin artmasına en başta fosil yakıt kullanımı, ormansızlaşma ve diğer insan etkinlikleri yol açmış; ekonomik büyümeyle nüfus artışı bu süreci daha da hızlandırmıştır.

Gazların Çeşitli Sektörlere Göre Atmosfere Yayılımıyla İlgili Oranlar
Sanayi %22
Yapılaşma %20
Tarım (özellikle çiftlik hayvanlarının sıvı atıkları ve metan yayılması) %19
Soğutucu gazlar %0,5
Enerji %11
Atıklar ve diğerleri %2
Sera gazlarının bu günkü sevide sabit tutulması mümkün olsa dahi dünyamız ısınmaya devam edecektir. Zira okyanusların atmosfer değişikliklerini izlemesi daha uzun zaman almaktadır

Sera gazı emisyonunu etkileyen faktörler
Fosil yakıtlar
- Karbon içeriği, kalori değeri gibi yakıt özellikleri
- Madenin tipi ve yeri
- Yakıtın çıkarılma yöntemi
- Doğal gaz için boru hattı kayıpları
- Dönüşüm verimliliği
- Yakıt temini, tesisin kurulması ve sökülmesi için kullanılan elektriğin elde edildiği yakıt cinsi
Hidrolik
- Tipi (akarsu veya rezervuar)
- Tesis yeri (tropik bölge, kuzey iklimi)
- Baraj inşaatı için kullanılan enerji
- İnşaat malzemelerinin (beton, çelik...) üretiminden kaynaklanan emisyonlar
Rüzgar
- Bileşenlerin üretimi ve inşaat sırasında kullanılan enerji
- Tesisin yeri (iç bölge ya da kıyı bölge)
- Verim ya da kapasite faktörü (bölgedeki rüzgar durumu)
Güneş
- Pil üretiminde kullanılan silikonun miktarı ve niteliği
- Teknolojinin tipi (amorf, kristal malzeme)
- Üretim için kullanılan elektriğin elde edildiği yakıt cinsi
- Yıllık verim ya da tesis ömrü (düşük kapasite faktöründen dolayı rüzgar ve güneş enerjisinin kW başına emisyon miktarı düşüktür ancak kWsaat başına emisyon miktarı yüksektir)
Biyokütle
- Yakıt özelliği (nem içeriği, kalori değeri)
- Yakıt hazırlamada kullanılan enerji (büyütme, hasat, taşıma)
- Tesis teknolojisi
Nükleer
- Yakıtın çıkarılması, dönüştürülmesi, zenginleştirilmesi ve tesisin inşaası ile sökülmesi sırasında kullanılan enerji
- Yakıt zenginleştirme için gerekli olan enerji (gaz difüzyon teknolojisi yakıtın zenginleştirilmesi aşamasında enerji yoğun bir işlemdir ve santrifüj işlemine göre 10 kat daha fazla sera gazına sebep olur. Lazer teknolojisi ise santrifüj işlemine göre daha az emisyona sebep olur.)
- Yakıtın yeniden işlenmesi ve geri dönüştürülmesi seçeneği yakıtın tek sefer kullanılmasına göre enerji üretim zincirinde %10-15 daha az sera gazı emisyonuna sebep olur.